Kol kemiğinin omuz yuvasından çıkmasıdır. Omuz çıkığı, genellikle ani bir darbeyle oluşur. Omuzda şiddetli ağrı görülür. Hareket kısıtlanır. Şişlik ve şekil bozukluğu olabilir. Spor kazaları sık nedendir. Tedavi için kemik yerine oturtulur. Sonrasında fizik tedavi gerekebilir. Erken müdahale önemlidir. Tekrarlama riski vardır. Uygun egzersizle korunmak mümkündür.
Omuz Çıkığı Belirtileri Nelerdir?
Genellikle çok şiddetli ağrılara yol açar. Kişi, omuz ekleminde yoğun bir acı hisseder. Bu ağrı hareket ettikçe artar ve dinlenmeyle geçmez. Çıkık nedeniyle, omuz bölgesindeki hareketler ciddi şekilde kısıtlanır. Kolun normal şekilde hareket ettirilmesi oldukça zorlaşır, hatta bazen imkansız hale gelir. Omuz çıkığı nedeniyle omuzda şişlik meydana gelebilir. Şişlik, eklemdeki yaralanma ve kanamalar sonucu oluşur. Ayrıca, morarma da gözlemlenebilir, çünkü kan damarları hasar görmüş olabilir.
Çıkık sırasında omuz eklemi yerinden çıktığı için görsel olarak omuzda belirgin bir deformasyon olabilir. Omuz, normalden farklı bir şekilde görünebilir ya da eklem bölgesinde anormal bir şişlik meydana gelebilir. Çıkık, sinirleri veya damarları sıkıştırabilir, bu da ellerde uyuşma, karıncalanma ve zayıflığa yol açabilir. Kişi, elini ya da parmaklarını hareket ettirmekte zorluk çekebilir. Kaslarda zayıflığa neden olabilir. Bu, özellikle omuz kaslarının gerilmesi ya da hasar görmesi nedeniyle yaşanır. Kişi, kolunu kaldırmada zorluk çekebilir.
Çıkık nedeniyle bir kişi, omuzunu kullanarak herhangi bir şey tutmakta veya taşıma işlemlerinde zorluk yaşayabilir. Ayrıca, kolunu vücuda yaklaştırmak ya da kaldırmak da ağrılı olabilir. Eklemdeki tüm yapıları etkileyebilir ve bazen bıçak saplanıyormuş gibi bir ağrıya yol açabilir. Bu ağrı çoğu zaman aniden başlar ve kişiyi hareketsiz hale getirebilir. Eğer belirti fark edilirse, hemen bir doktora başvurulmalıdır. Omuz çıkığı, genellikle acil müdahale gerektiren bir durumdur.
Omuz Çıkığı Neden Olur?
Omuz bölgesine doğrudan bir darbe veya düşme, yol açabilir. Özellikle sporda, yüksek hızda hareket ederken ya da kaza anlarında sıkça görülür. Omuz ekleminin fazla zorlanması veya ani hareketlerle aşırı esnemesi neden olabilir. Bu durum, sporcularda veya ağır işler yapanlarda daha sık görülebilir. Yaşın ilerlemesiyle birlikte eklemdeki bağ dokuları zayıflar ve eklemdeki stabilite azalır. Bu durum riski artırabilir. Bazı kişilerde doğuştan gelen eklem yapısı, omuzun daha fazla hareket etmesine neden olabilir. Bu, çıkığa yatkınlığı artırabilir.
Aynı hareketin sürekli tekrarı, özellikle omuz eklemi üzerinde fazla baskı oluşturabilir ve çıkığa yol açabilir. Bu durum, bazı işlerde veya spor aktivitelerinde görülebilir. Bir kez omuz çıkığı yaşayan bir kişi, tekrarlayan çıkıklar yaşayabilir. Önceden yaşanan bir yaralanma sonrasında eklemdeki yapılar zayıflar ve bu da çıkık riskini artırır. Tedavi edilmezse, eklemde kalıcı hasar meydana gelebilir. Bu yüzden hızlı bir şekilde tıbbi yardım alınması önemlidir.
Omuz Çıkığı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Çıkık sonrası ilk müdahalede, omuz bölgesine buz uygulanması, şişliği azaltır ve ağrıyı hafifletir. Omuzun dinlendirilmesi ve aşırı hareketlerden kaçınılması önemlidir. Omuz çıkığı olan bir kişiye genellikle acil serviste doktor tarafından manuel redüksiyon yapılır. Bu, kemiklerin yerlerine geri yerleştirilmesini sağlar. Tedavide, omuz eklemi bir süre için sabit tutulur.
Kolaskop veya atel gibi ortopedik cihazlar kullanılarak hareket sınırlanır. Çıkık sonrası omuzun iyileşmesi için genellikle 2-6 hafta kadar dinlendirilmesi önerilir. Tedavinin bir parçası olarak, fizik tedavi uzmanı tarafından belirlenen egzersizler yapılabilir. Bu egzersizler, omuz kaslarını güçlendirmeyi ve eklemi tekrar hareket etmeye alıştırmayı amaçlar. Esneklik ve hareketliliği artıran terapilerle omuzun eski haline dönmesi sağlanır. Eğer çıkık sık sık tekrar ediyorsa veya manuel redüksiyonla düzeltilmesi zor oluyorsa, cerrahi müdahale gerekebilir.
Modern cerrahi teknikler arasında, omuz eklemine minimal invaziv yöntemlerle yapılan cerrahiler tercih edilir. Burada eklemdeki yırtıklar onarılır ve omuz eklemindeki gevşeklik giderilir. Çıkık sonrası ağrı için genellikle ağrı kesiciler ve iltihap önleyici ilaçlar kullanılır. Omuz çıkığı tedavisi, doğru yöntemlerin uygulanması ve rehabilitasyon süreci ile daha hızlı ve etkili olabilir. Erken müdahale ve uygun tedavi ile komplikasyon riski en aza indirilebilir.