Omuz ekleminde ileri düzeyde hasar, kireçlenme ya da ağrı ve hareket kısıtlılığını gidermek amacıyla yapılan omuz protezi ameliyatıdır. Omuz artroplastisi ile omuz ekleminin zarar gören yüzeyleri yapay protezle değiştirilir. Amaç, ağrıyı azaltmak, hareket kabiliyetini artırmak ve yaşam kalitesini yükseltmektir.
Omuz Artroplastisi Kimlere Uygulanır?
Omuz ekleminde ciddi hasar veya ağrı bulunan hastalara uygulanan bir protez ameliyatıdır. Bu işlemde eklem yüzeyleri yapay protezlerle değiştirilir. Amaç; ağrıyı azaltmak ve hastanın hareket kabiliyetini artırmaktır. Böylece yaşam kalitesi iyileştirilmiş olur.
Genellikle ilerlemiş kireçlenme (osteoartrit) yaşayan kişilerde uygulanır. Kıkırdak dokusu zamanla aşınır ve eklem yüzeyleri birbirine sürtünmeye başlar. Bu durum, özellikle 60 yaş üstü bireylerde yoğun ağrıya neden olur. Aynı zamanda hareket kısıtlılığı gelişebilir.
Romatoid artrit gibi iltihaplı romatizmal hastalıklarda da omuz eklemi hasar görebilir. Medikal tedavi yetersiz kaldığında cerrahi bir çözüm olarak omuz protezi gündeme gelir. Ciddi omuz kırıkları da artroplasti için önemli bir neden olabilir. Özellikle parçalı kırıklarda, kemik yapısı onarılamayacak kadar zarar görmüşse protez uygulanabilir.
Ayrıca rotator manşet kaslarının yırtılması sonrası gelişen eklem bozukluklarında da cerrahi gerekebilir. Kasların işlevini telafi etmek için bu hastalarda ters omuz protezi tercih edilir. Bu yöntem, kas gücü azalmış bireylerde etkili sonuç verir.
Sonuç olarak, diğer tedavilerin yetersiz kaldığı, ağrının ve hareket kısıtlılığının günlük yaşamı etkilediği durumlarda uygulanır. Uygun protez türü, detaylı muayene ve görüntüleme sonuçlarına göre ortopedi uzmanı tarafından belirlenir.
Omuz Artroplastisi Ne Zaman Gerekir?
Omuz artroplastisi, omuz eklemindeki hasarın ileri seviyeye ulaştığı durumlarda uygulanır. Diğer tedavi yöntemlerinin yeterli gelmediği hastalarda cerrahi tercih edilir. Bu ameliyatla, hasar görmüş omuz eklemi yapay protezle değiştirilir. Amaç; ağrıyı azaltmak, hareket kabiliyetini artırmak ve hastanın günlük yaşamını kolaylaştırmaktır.
Genellikle ileri derece eklem kireçlenmesi (osteoartrit) olan hastalarda tercih edilir. Bu kişilerde kıkırdak dokusu zamanla aşınır ve eklem yüzeyleri birbirine sürtünmeye başlar. Sonuç olarak, omuzda şiddetli ağrı ve hareket kısıtlılığı ortaya çıkar. Ağrılar dinlenme anlarında bile devam ediyorsa ve kişi günlük işlerini yapamaz hale gelmişse ameliyat gündeme gelir.
Romatoid artrit gibi iltihaplı romatizmal hastalıklar da eklem yapısını bozarak kalıcı hasarlara yol açar. Bu durumda da artroplasti gerekebilir. Aynı şekilde, omuz çevresindeki kasların yırtılması sonucu eklemde dengesizlik oluşabilir. Eğer kas onarılamayacak durumdaysa, ters omuz protezi ile cerrahi planlanabilir.
Ayrıca, ciddi omuz kırıkları da artroplasti gerektirebilir. Özellikle yaşlı bireylerde kemiğin parçalı kırılması durumunda protez uygulaması kalıcı çözüm sunar.
Kısacası, omuz artroplastisi; ağrının şiddetli olduğu ve hareketin ciddi şekilde kısıtlandığı durumlarda gereklidir. Diğer tedavilerin sonuç vermemesi halinde cerrahi müdahale tercih edilir. Cerrahi kararı, ortopedi uzmanı tarafından detaylı muayene ve görüntüleme sonuçlarıyla verilir.
Omuz Artroplastisi Türleri Nelerdir?
Omuz artroplastisi, omuz ekleminde hasar görmüş kemik ve kıkırdak dokuların protezle değiştirilmesini içeren işlemdir. Bu ameliyat, omuzdaki ağrıyı azaltmak ve hareket kabiliyetini geri kazandırmak için uygulanır. Uygulanma şekli, hastanın eklem yapısına, yaşına ve hasarın boyutuna göre değişiklik gösterir.
Total Artroplasti yönteminde üst kol kemiğinin başı ve kürek kemiğindeki eklem yuvası yapay parçalarla değiştirilir. Genellikle ileri düzey kireçlenme ve romatoid artrit gibi durumlarda tercih edilir. Eklemin doğal yapısı korunur ve protez, normal anatomiye uygun yerleştirilir.
Omuz kasları zayıfsa veya rotator manşet yırtıkları onarılamayacak durumdaysa reverse yöntemi kullanılır. Bu teknikte topuz ve yuva yer değiştirir. Böylece farklı kas grupları devreye girer ve omuz hareketleri yeniden sağlanabilir. Özellikle yaşlı ve kas gücü azalmış hastalarda tercih edilir.
Hemiartroplasti yönteminde yalnızca üst kol kemiği başı değiştirilir. Glenoid kısmı sağlam ise bu tercih edilir. Özellikle bazı omuz kırıklarında uygulanır.^Her protez türü farklı durumlara uygun olarak geliştirilmiştir. Hangi yöntemin en uygun olduğuna, ortopedi uzmanı detaylı muayene ve görüntüleme sonuçlarına göre karar verir.
Omuz Artroplastisi Nasıl Yapılır?
Omuz artroplastisi, omuz eklemindeki hasarlı kemik ve kıkırdak yüzeyin protezle değiştirilme işlemidir. Bu ameliyat, şiddetli ağrı, hareket kısıtlılığı ve diğer tedavilere yanıt vermeyen durumlarda uygulanır. Ortopedi ve travmatoloji uzmanları tarafından genel anestezi altında gerçekleştirilir.
Ameliyat öncesinde hastaya çeşitli görüntüleme testleri (röntgen, MR, BT) yapılır. Bu testler sayesinde hasarın boyutu ve protezin yerleştirileceği alan netleştirilir. Aynı zamanda hastanın genel sağlık durumu değerlendirilir ve ameliyat planı oluşturulur.
Ameliyat sırasında cerrah, omuz eklemine ön veya üst kısımdan bir kesiyle ulaşır. Daha sonra hasarlı kemik ve kıkırdak yüzeyler temizlenir. Eklemdeki bozulma düzeyine göre, uygun tipte protez (tam, ters veya yarım) seçilerek yerine yerleştirilir. Protez, kemiğe vida, çimento veya özel yüzey tasarımıyla sabitlenir.
Ameliyat genellikle 1,5 ila 3 saat arasında sürer. İşlem tamamlandıktan sonra kesi kapatılır ve omuz bölgesi bandajla sarılır. Hasta, genellikle aynı gün ya da ertesi gün fizyoterapiye başlatılır.
İyileşme süreci kişiye göre değişse de, hastalar genellikle birkaç gün içinde taburcu edilir. Fizik tedavi ve egzersizlerle birlikte hareket kabiliyeti zamanla geri kazanılır. Başarılı bir omuz artroplastisi, hastanın yaşam kalitesini büyük ölçüde artırır.