Diz eklemindeki hasar görmüş kıkırdak ve kemik yüzeylerinin yapay materyallerle değiştirilmesi işlemidir. Diz protezi nedir? sorusunun cevabı da tam olarak budur. Genellikle kireçlenme ya da travmalar eklemi bozduğunda uygulanır. Bu yöntem ağrıyı azaltır ve dizin hareket kabiliyetini artırır.
Diz Protezi Nedir? Nasıl Yapılır?

Diz eklemi, vücudun yükünü taşıyan en önemli yapılardan biridir. Zamanla kireçlenme, romatizmal hastalıklar veya travmalar eklem yüzeyine zarar verebilir. Bu durumda ağrı artar ve hareket kısıtlanabilir. İlaç, fizik tedavi ve enjeksiyon gibi yöntemler çoğu zaman geçici rahatlama sağlar. Ancak ileri seviyedeki eklem hasarında kalıcı bir çözüm gerekebilir.
Bu noktada diz protezi cerrahisi devreye girer. Bu işlemde eklemin hasarlı yüzeyleri temizlenir. Yerine dayanıklı yapay materyaller yerleştirilir. Amaç ağrıyı azaltmak, eklemi yeniden hizalamak ve hastanın günlük yaşamını kolaylaştırmaktır. Ameliyat, kişiye özel planlanır ve hasarın boyutuna göre protezin modeli belirlenir. Uygun teknikle yapıldığında eklem hareketi büyük ölçüde düzelir.
Ameliyat sırasında kesiler küçük tutulur. Hasarlı yüzeyler çıkarılır ve kemik uçları protez için hazırlanır. Cerrah, ekleme tam uyumlu parçaları yerleştirir. Bu parçalar metal ve özel tıbbi plastikten oluşur. Yüzeylerin birbirine sürtmesini engeller ve hareket sırasında kaygan bir yapı oluşturur. Bu aşamanın doğru yapılması iyileşme başarısını artırır. Hastanın kilosu, kemik yapısı ve yaşam tarzı da süreci etkileyebilir.
İyileşme döneminde diz protezi yapılan hastalar erken mobilizasyona teşvik edilir. Fizik tedavi, diz kaslarını güçlendirmek ve eklem hareketini artırmak için önemlidir. Hastalar çoğu zaman birkaç hafta içinde günlük aktivitelerine dönebilir. Protezin ömrü kişiye göre değişse de uzun yıllar sorunsuz şekilde çalışabilir. Düzenli kontrollere gitmek, protezin sağlığını korur ve olası sorunların erken fark edilmesini sağlar.
Diz Protezi Kimler İçin Uygundur?
Diz eklemi zamanla yıpranabilir. Kireçlenme, romatizmal hastalıklar veya eski yaralanmalar eklem yüzeyini bozabilir. Bu durum ağrıya, yürüyüş bozukluğuna ve hareket kısıtlılığına neden olur. Başlangıçta ilaç tedavisi, fizik tedavi ve enjeksiyonlar rahatlama sağlayabilir. Ancak bazı hastalarda bu yöntemler yeterli olmaz. Günlük yaşam giderek zorlaşır ve eklemin yük taşıma kapasitesi düşer.
Ağrı yaşayan ve konservatif tedavilerden yarar görmeyen hastalar için diz protezi uygun bir seçenektir. Merdiven inip çıkmak zorlayıcı olur. Kısa mesafelerde bile ağrı ortaya çıkar. Gece uykudan uyandıran ağrı sık görülür. İncelemelerde eklem aralığı belirgin şekilde daralır ya da kemik yüzeyi bozulur. Bu durumda cerrahi güçlü bir çözüm sunar. İşlem ağrıyı azaltır ve hareket kabiliyetini belirgin biçimde artırır.
Bazı kişilerde dizdeki deformite yürümeyi etkileyebilir. Bacaklarda içe veya dışa doğru belirgin eğrilik gelişebilir. Bu durum yalnızca ağrıya değil, eklemin dengesinin bozulmasına da yol açar. Günlük aktiviteler sırasında yorgunluk ve güçsüzlük hissi artar. Yürüme mesafesi kısalır ve hasta daha az hareket eder. Bu tablo, eklem yapısının ciddi şekilde hasar gördüğünü gösterir ve tedavi gerektirir.
Ayrıca ileri yaşla birlikte eklem kıkırdağı hızla incelir. Yaşam kalitesi düşer ve kişi temel aktivitelerde bile destek ihtiyacı hisseder. Bu noktada cerrahi değerlendirme önem kazanır. Hastanın sağlık durumu ameliyata uygunsa sonuçlar genellikle yüz güldürür. Doğru zamanda yapılan müdahale, ağrısız ve daha aktif bir yaşamın kapısını açar.
Diz Protezi Hangi Durumlarda Kullanılır?
Diz eklemi zamanla yıpranabilir. Kireçlenme, eski yaralanmalar ve romatizmal hastalıklar eklem yüzeyini bozabilir. Bu durum ağrıya yol açar. Kişi yürümekte zorlanır. Merdiven inip çıkmak güçleşir. Başlangıçta ilaç ve fizik tedavi rahatlama sağlayabilir. Ancak bu etkiler çoğu zaman geçicidir. Ağrı tekrarladığında günlük yaşam giderek zorlaşır.
Şikâyetleri uzun süredir devam eden ve hareketi belirgin şekilde azalan kişiler için diz protezi düşünülebilir. Kısa mesafelerde bile ağrı ortaya çıkabilir. Eklem hareketi kısıtlanır. Bacakta eğrilik gelişebilir. Radyolojik incelemelerde eklem aralığı daralmış ya da kemik yüzeyi bozulmuş olabilir. Bu tablo cerrahinin uygun bir seçenek olduğunu gösterir. Amaç ağrıyı azaltmak ve hareketi geri kazandırmaktır.
Bazı hastalarda ağrı, günlük yaşamı tamamen sınırlayacak seviyeye gelir. Kişi kısa sürede yorulur. Desteksiz yürümekte zorlanır. Uzun süre ayakta kalamaz. Gece ağrısı uykuyu böler. Bu durum eklemde ileri hasar olduğunu gösterir. Erken değerlendirme bu nedenle önemlidir. Tedavi edilmemiş eklem bozulmaları zamanla daha büyük problemler yaratabilir. Bu süreç kişinin sosyal yaşamını da etkiler.
kireçlenme, hareket kısıtlılığı ve yaşam kalitesinde belirgin düşüş görülen durumlarda cerrahi değerlendirme gerekir. Hastanın yaşı, yaşam tarzı ve genel sağlık durumu dikkate alınır. Cerrah, beklentileri ve olası sonuçları hastayla paylaşır. Doğru zamanda yapılan müdahale, kişinin yaşamını belirgin şekilde iyileştirir. Bu sayede hasta daha aktif bir yaşam sürdürür ve ağrıda belirgin azalma yaşar.
Diz Protezi Sonrası Süreç Nasıldır?
Ameliyattan sonrası süreç, hastanın iyileşme hızına ve genel sağlık durumuna göre değişir. Ameliyattan sonraki ilk saatlerde diz hareketi kontrollü şekilde başlatılır. Bu erken hareket, eklemde sertlik oluşmasını önler. Aynı zamanda kan dolaşımını destekler. Hastalar çoğu zaman ameliyatın ertesi günü ayağa kaldırılır. Bu adım, iyileşmenin en önemli parçalarından biridir.
Fizik tedavi sürecin merkezinde yer alır. Kasları güçlendirmek, eklemin dengesini sağlamak ve yürüme paternini düzeltmek için düzenli egzersiz gerekir. Bu egzersizlere erken dönemde başlanır. Kişi ilerledikçe program da yenilenir. Ağrı zamanla azalır. Şişlik ise birkaç hafta sürebilir. Buz uygulaması ve bacağı yüksekte tutmak rahatlama sağlar. Dizdeki hareket açıklığı her gün biraz daha artar.
Günlük aktivitelere dönüş kişiden kişiye değişir. Çoğu hasta birkaç hafta içinde ev içi işleri yapabilir. Daha aktif bir hayata dönüş ise birkaç ay sürebilir. Araç kullanmak, uzun yürüyüşler yapmak ve merdiven çıkmak zamanla kolaylaşır. Protezin yerinde sağlam durması için aşırı yüklenmeden kaçınılır. Sağlıklı kilo kontrolü de eklem üzerindeki baskıyı azaltır. Düzenli doktor kontrolleri protezin doğru çalıştığını göstermek için yapılır.
Bu sürecin sonunda iyileşme seviyesi değerlendirilir. Eklem hareketinin ne kadar düzeldiği kontrol edilir. Ağrının azalma düzeyi gözden geçirilir. Hedef, hastanın güvenle hareket ettiği bir noktaya ulaşmasıdır. Tüm bu aşamalar tamamlandığında süreç hakkında daha net bir tablo ortaya çıkar. Bu dönemin bilinmesi, diz protezi nedir? sadece bir ameliyat değil, aynı zamanda bir iyileşmedir.

